Người Thừa Kế Bị Bỏ Sót: Cách Yêu Cầu Tòa Án Giải Quyết

1. Căn cứ pháp luật về quyền thừa kế

Quyền thừa kế là quyền cơ bản được pháp luật Việt Nam bảo vệ, nhằm đảm bảo di sản của người đã mất được phân chia đúng quy định và không bỏ sót người thừa kế hợp pháp. Bộ luật Dân sự 2015 cùng Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 là nền tảng quan trọng để xác định ai có quyền hưởng di sản.

• Điều 649 BLDS 2015: Quy định về khái niệm thừa kế, xác định quyền và nghĩa vụ phát sinh từ việc để lại di sản của người chết cho người còn sống.

• Điều 651 BLDS 2015: Xác định cụ thể các hàng thừa kế theo pháp luật, trong đó hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết.

• Điều 652 BLDS 2015: Quy định về thừa kế thế vị, tức trường hợp con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng thời điểm với người để lại di sản thì cháu được hưởng phần thừa kế mà cha/mẹ của mình đáng lẽ được hưởng.

Như vậy căn cứ pháp luật không chỉ xác định ai là người thừa kế mà còn hướng dẫn cách xử lý khi có trường hợp bỏ sót, bảo đảm quyền lợi công bằng cho tất cả các bên liên quan.

2. Nguyên nhân dẫn đến việc người thừa kế bị bỏ sót

Việc người thừa kế bị bỏ sót trong quá trình chia di sản có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân cả khách quan lẫn chủ quan. Những nguyên nhân này nếu không được nhận diện và xử lý kịp thời sẽ gây ra tranh chấp phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi hợp pháp của người thừa kế.

2.1 Nhầm lẫn hoặc thiếu sót trong việc xác định hàng thừa kế

Có những trường hợp người quản lý di sản hoặc các đồng thừa kế chỉ tính đến những người thuộc hàng thừa kế trực tiếp như vợ, chồng, cha, mẹ, con mà quên mất các trường hợp thừa kế thế vị theo Điều 652 BLDS 2015. Ví dụ: con của người để lại di sản chết trước hoặc cùng thời điểm với người đó, thì cháu sẽ được hưởng phần thừa kế thay cho cha hoặc mẹ mình. Nếu không nắm rõ quy định này, cháu sẽ bị bỏ sót khỏi danh sách thừa kế.

2.2 Cố ý che giấu thông tin để trục lợi

Có trường hợp một hoặc một vài người thừa kế cố tình không khai báo hoặc che giấu sự tồn tại của người thừa kế khác nhằm chiếm đoạt hoặc được hưởng phần di sản nhiều hơn. Hành vi này không chỉ gây mất công bằng mà còn vi phạm quy định tại Điều 651 BLDS 2015 về danh sách người thừa kế theo pháp luật. Nếu phát hiện có dấu hiệu gian dối, tòa án có thể hủy bỏ kết quả phân chia trước đó và buộc chia lại di sản.

2.3 Thiếu giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế

Một trong những nguyên nhân phổ biến là người thừa kế không có giấy tờ pháp lý chứng minh mối quan hệ với người để lại di sản. Chẳng hạn trường hợp con ngoài giá thú không có giấy khai sinh ghi tên cha hoặc mẹ, con nuôi chưa có quyết định công nhận con nuôi theo đúng quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình. Khi không có cơ sở pháp lý rõ ràng, họ dễ bị bỏ qua trong danh sách chia di sản, buộc phải khởi kiện yêu cầu tòa án xác nhận lại quyền thừa kế.

3. Các bước giải quyết khi có người thừa kế bị bỏ sót

Khi phát hiện có người thừa kế bị bỏ sót, việc giải quyết cần thực hiện đúng trình tự để tránh tranh chấp kéo dài. Người thừa kế có thể bắt đầu từ việc thương lượng trong gia đình, yêu cầu cơ quan có thẩm quyền hòa giải và cuối cùng là khởi kiện tại tòa án để được bảo vệ quyền lợi.

3.1 Trao đổi, thương lượng với các đồng thừa kế

Khi phát hiện có người bị bỏ sót, việc đầu tiên nên thực hiện là trao đổi trực tiếp trong nội bộ gia đình. Đây là cách thức đơn giản, tiết kiệm thời gian và chi phí, đồng thời giữ được tình cảm giữa các bên. Người bị bỏ sót cần trình bày rõ ràng quyền thừa kế của mình, đưa ra giấy tờ chứng minh để thuyết phục các đồng thừa kế cùng điều chỉnh lại việc phân chia di sản.

3.2 Nộp đơn khởi kiện tại tòa án có thẩm quyền

Trong trường hợp tranh chấp vẫn không được giải quyết ổn thỏa, người thừa kế bị bỏ sót có quyền nộp đơn khởi kiện ra tòa án. Tòa án nhân dân cấp huyện hoặc cấp tỉnh (tùy theo giá trị di sản và yếu tố nước ngoài) sẽ thụ lý vụ án. Quá trình này sẽ được thực hiện theo quy định của Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, bao gồm xét xử sơ thẩm, phúc thẩm nếu có kháng cáo.

3.3 Cung cấp chứng cứ chứng minh quyền thừa kế

Người khởi kiện phải chuẩn bị và nộp đầy đủ chứng cứ pháp lý. Các chứng cứ có thể gồm giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, văn bản xác nhận quan hệ huyết thống hoặc quyết định công nhận nuôi con nuôi. Ngoài ra các giấy tờ liên quan đến di sản như giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sổ tiết kiệm cũng cần được cung cấp. Chứng cứ đầy đủ và hợp pháp sẽ giúp tòa án có cơ sở vững chắc để ra phán quyết đúng luật.

4. Những khó khăn thường gặp trong quá trình phân chia di sản

Việc giải quyết tranh chấp khi có người thừa kế bị bỏ sót hiếm khi diễn ra thuận lợi. Các bên thường gặp khó khăn cả về pháp lý lẫn thực tiễn, khiến vụ việc kéo dài và dễ phát sinh thêm mâu thuẫn.

• Thiếu giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế: Người bị bỏ sót nhiều khi không có giấy khai sinh, hộ khẩu hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ huyết thống. Trong trường hợp này, việc phải giám định ADN hoặc yêu cầu tòa án công nhận làm thủ tục trở nên phức tạp, tốn thời gian.

• Khó xác định giá trị và phạm vi di sản: Một số tài sản để lại không rõ giấy tờ sở hữu, hoặc đã bị sử dụng, sang nhượng trước đó. Việc định giá tài sản ở nhiều nơi khác nhau, đặc biệt là đất đai, thường gây ra nhiều tranh cãi.

• Thiếu sự hợp tác từ các đồng thừa kế: Không ít trường hợp người thừa kế hợp pháp cố tình che giấu thông tin, tẩu tán tài sản hoặc trì hoãn phân chia. Điều này khiến việc thương lượng, hòa giải trở nên khó khăn và thường buộc phải đưa ra tòa án.

• Mâu thuẫn gia đình và yếu tố tình cảm: Khi có yếu tố tình cảm xen vào, tranh chấp dễ trở nên căng thẳng hơn, dẫn đến mất đoàn kết trong gia đình, ảnh hưởng đến mối quan hệ lâu dài.

• Thủ tục tố tụng kéo dài: Các vụ án thừa kế thường phải trải qua nhiều giai đoạn: hòa giải, thu thập chứng cứ, định giá tài sản, xét xử… Thời gian có thể kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, gây áp lực về chi phí và tinh thần cho các bên liên quan.

5. Luật Ngọc Tín Phát - Luật sư tư vấn và bảo vệ quyền lợi trong tranh chấp thừa kế tại Hóc Môn

Luật Ngọc Tín Phát tại Hóc Môn là đơn vị chuyên tư vấn và hỗ trợ giải quyết tranh chấp thừa kế, trong đó có các trường hợp người thừa kế bị bỏ sót. Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, chúng tôi luôn đồng hành để bảo vệ tối đa quyền lợi hợp pháp cho khách hàng.

• Tư vấn pháp lý rõ ràng: Luật sư phân tích tình huống, xác định căn cứ pháp luật liên quan và đưa ra phương án xử lý phù hợp nhất cho từng trường hợp cụ thể.

• Hỗ trợ chuẩn bị hồ sơ, chứng cứ: Từ việc thu thập giấy tờ chứng minh quan hệ thừa kế, định giá tài sản đến soạn thảo đơn khởi kiện, luật sư đều hướng dẫn và trực tiếp hỗ trợ để hồ sơ đầy đủ, hợp pháp.

• Đại diện khách hàng trong tố tụng: Khi vụ việc phải đưa ra tòa, luật sư sẽ tham gia với vai trò đại diện, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho thân chủ, đảm bảo việc phân chia di sản đúng quy định pháp luật.

• Đồng hành xuyên suốt quá trình giải quyết: Luật Ngọc Tín Phát không chỉ hỗ trợ về pháp lý mà còn là cầu nối giúp giảm mâu thuẫn, khuyến khích thương lượng hòa giải để tiết kiệm thời gian, chi phí và giữ gìn tình cảm gia đình.

Người thừa kế bị bỏ sót hoàn toàn có quyền yêu cầu tòa án bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình theo quy định pháp luật. Để đảm bảo quy trình được thực hiện đúng, hồ sơ đầy đủ và tránh rủi ro pháp lý, việc nhờ đến sự hỗ trợ của luật sư là rất cần thiết. Nếu bạn đang gặp vướng mắc trong vấn đề thừa kế, hãy liên hệ ngay Luật Ngọc Tín Phát tại Hóc Môn để được tư vấn và đồng hành giải quyết nhanh chóng, bảo vệ trọn vẹn quyền lợi của bạn.

CÔNG TY LUẬT TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN NGỌC TÍN PHÁT

Trụ sở: Tầng trệt, nhà số 22 Lý Thường Kiệt, Xã Hóc Môn, TP Hồ Chí Minh
Hotline: 0988 599 725 - 0339 773 394
Email: ngoctinphat.law20624@gmail.com
Website: luatngoctinphat.com