Mạo Danh Cơ Quan Nhà Nước, Công An Để Lừa Tiền Qua Điện Thoại: Cách Nhận Biết Và Giải Quyết

1. Thực trạng mạo danh cơ quan Nhà nước, công an để lừa đảo qua điện thoại

Các đối tượng lừa đảo thường giả danh công an, viện kiểm sát, cơ quan thuế hay ngân hàng để gọi điện đe dọa. Chúng viện cớ như nạn nhân có lệnh truy nã, liên quan đường dây rửa tiền hoặc đang bị điều tra, rồi yêu cầu chuyển tiền hay cung cấp thông tin cá nhân, khiến nhiều người mất tiền, lộ dữ liệu và rơi vào lo sợ.

1.1 Thủ đoạn phổ biến

Để chiếm đoạt tài sản, kẻ gian thường sử dụng những chiêu thức quen thuộc nhưng tinh vi, cụ thể là:

• Giả thông báo có lệnh truy nã hoặc thông báo nạn nhân đang bị điều tra, từ đó gây áp lực tâm lý buộc phải nghe theo.

• Yêu cầu nạn nhân chuyển tiền dưới danh nghĩa “ký quỹ, bảo lãnh” hoặc “phong tỏa tài khoản để kiểm tra”, thực chất là chuyển vào tài khoản của kẻ lừa đảo.

• Mạo danh nhân viên ngân hàng, thanh tra hoặc viện kiểm sát để đe dọa rằng nếu không hợp tác sẽ bị xử lý hình sự, khiến nạn nhân sợ hãi và làm theo hướng dẫn.

Những thủ đoạn này thường được kịch bản hóa rất chặt chẽ, có khi kết hợp cả tin nhắn SMS hoặc email giả mạo để tăng độ tin cậy.

1.2 Hậu quả

Hậu quả của việc bị lừa đảo qua điện thoại dưới hình thức mạo danh là rất nghiêm trọng và đa dạng:

• Thiệt hại tài chính: Nạn nhân mất một khoản tiền lớn khi chuyển vào tài khoản giả mạo.

• Lộ thông tin cá nhân: Dữ liệu quan trọng như số CMND/CCCD, số tài khoản ngân hàng, địa chỉ email, thậm chí mã OTP có thể bị kẻ gian chiếm đoạt và sử dụng tiếp cho các hành vi phạm pháp khác.

• Ảnh hưởng danh dự, uy tín và tinh thần: Không ít nạn nhân rơi vào trạng thái lo lắng, sợ hãi, thậm chí mất niềm tin vào các cơ quan Nhà nước thật sự do bị lừa đảo nhiều lần.

2. Căn cứ pháp luật xử lý hành vi mạo danh, lừa đảo qua điện thoại

Hành vi mạo danh cơ quan Nhà nước hoặc công an để lừa đảo qua điện thoại được pháp luật điều chỉnh bằng nhiều quy định khác nhau. Tùy vào tính chất, mức độ và hậu quả, người vi phạm có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự 2015.

2.1 Điều 174 BLHS - Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Điều 174 Bộ luật Hình sự 2015 quy định, người nào dùng thủ đoạn gian dối để chiếm đoạt tài sản của người khác thì phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong trường hợp mạo danh công an, viện kiểm sát, cơ quan thuế để buộc nạn nhân chuyển tiền, hành vi này được xem là thủ đoạn gian dối. Mức phạt tù có thể từ 6 tháng đến 20 năm hoặc tù chung thân, tùy giá trị tài sản chiếm đoạt và tình tiết tăng nặng.

2.2 Điều 288, 290 BLHS - Tội sử dụng thông tin mạng để chiếm đoạt

Khi kẻ gian khai thác thông tin cá nhân, mã OTP, dữ liệu tài khoản ngân hàng của nạn nhân rồi chiếm đoạt tiền, hành vi này có thể bị xử lý theo Điều 288 hoặc Điều 290 BLHS. Các tội danh này quy định rõ về việc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông để chiếm đoạt tài sản. Mức hình phạt có thể là phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù lên đến 12 năm đối với trường hợp phạm tội có tổ chức hoặc chiếm đoạt giá trị lớn.

2.3 Xử phạt hành chính theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP

Trong trường hợp hành vi mạo danh mới dừng lại ở mức độ vi phạm chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm hình sự, cơ quan chức năng có thể xử phạt hành chính theo Nghị định 15/2020/NĐ-CP. Các vi phạm như giả mạo thông tin trên mạng, gây rối hoặc đe dọa người khác có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng, đồng thời tang vật, phương tiện vi phạm có thể bị tịch thu.

3. Dấu hiệu nhận biết cuộc gọi mạo danh công an, cơ quan Nhà nước

Có nhiều đặc điểm giúp nhận diện các cuộc gọi mạo danh công an, viện kiểm sát hoặc cơ quan Nhà nước. Điểm chung là kẻ gian thường tạo áp lực tâm lý bằng giọng điệu hăm dọa, yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân hoặc buộc phải chuyển tiền ngay lập tức.

3.1 Ngôn từ hăm dọa, đe dọa cưỡng chế

Đặc trưng dễ nhận thấy là giọng điệu gay gắt, thường xuyên sử dụng các cụm từ như “truy nã”, “phong tỏa tài khoản”, “bắt giam ngay lập tức”. Cách nói này nhằm tạo sự hoảng sợ, khiến người nghe mất bình tĩnh và làm theo yêu cầu mà không kịp kiểm chứng.

3.2 Yêu cầu thông tin nhạy cảm

Kẻ gian có thể yêu cầu nạn nhân cung cấp những dữ liệu tuyệt mật như mã OTP, mật khẩu đăng nhập ngân hàng, số thẻ hoặc mã CVV. Đây là các thông tin mà cơ quan Nhà nước, công an hoặc ngân hàng chân chính tuyệt đối không bao giờ yêu cầu qua điện thoại, vì vậy đây là dấu hiệu nhận biết rõ ràng.

3.3 Ép buộc giao dịch gấp

Một thủ đoạn thường gặp là không cho nạn nhân thời gian để kiểm chứng thông tin. Người gọi liên tục hối thúc “chuyển tiền ngay”, “nếu chậm trễ sẽ bị bắt giữ”, nhằm đẩy nạn nhân vào tình huống hoảng loạn và hành động theo chỉ dẫn. Đây là một trong những chiêu thức đánh vào tâm lý phổ biến nhất.

4. Cách xử lý khi nhận được cuộc gọi mạo danh

Khi nghi ngờ cuộc gọi có dấu hiệu mạo danh cơ quan Nhà nước hoặc công an, điều quan trọng nhất là phải giữ bình tĩnh. Nạn nhân tuyệt đối không tiết lộ thông tin cá nhân và cần thực hiện ngay những bước cần thiết để hạn chế thiệt hại cũng như có cơ sở pháp lý cho việc xử lý về sau.

4.1 Dừng ngay mọi giao dịch

Ngay khi nhận thấy dấu hiệu bất thường hãy lập tức ngừng cuộc trò chuyện và không thực hiện bất kỳ yêu cầu nào. Tuyệt đối không chuyển tiền, không cung cấp mã OTP, mật khẩu ngân hàng, số thẻ hay thông tin tài khoản cá nhân. Đây là biện pháp đầu tiên và quan trọng nhất để tránh bị chiếm đoạt tài sản.

4.2 Kiểm chứng thông tin chính thức

Nếu nhận được thông báo liên quan đến công an, tòa án hoặc ngân hàng, hãy tự mình gọi lại số tổng đài chính thức của cơ quan đó. Chỉ sử dụng số điện thoại được công khai trên website hoặc cổng thông tin chính thống, không gọi lại số mà người gọi cung cấp. Việc kiểm chứng này sẽ giúp bạn xác định ngay cuộc gọi có thật hay giả mạo.

4.3 Thu thập và lưu giữ chứng cứ

Trong quá trình tiếp xúc với đối tượng nên ghi âm toàn bộ cuộc gọi, chụp màn hình tin nhắn, email hoặc bất kỳ thông tin nào mà họ gửi đến. Các dữ liệu này sẽ trở thành chứng cứ quan trọng giúp cơ quan chức năng xác minh hành vi và truy vết thủ phạm.

4.4 Trình báo cơ quan công an

Sau khi đã ngắt cuộc gọi và thu thập chứng cứ thì nạn nhân cần nhanh chóng trình báo đến cơ quan công an nơi cư trú hoặc đơn vị chuyên trách về an ninh mạng. Việc tố giác kịp thời giúp bảo vệ quyền lợi cá nhân, đồng thời hỗ trợ cơ quan chức năng phát hiện và ngăn chặn kịp thời các hành vi lừa đảo khác.

5. Luật Ngọc Tín Phát - Luật sư hỗ trợ nạn nhân trong các vụ mạo danh lừa đảo

Luật Ngọc Tín Phát thấu hiểu những thiệt hại mà nạn nhân phải gánh chịu khi bị lừa đảo qua điện thoại dưới hình thức mạo danh cơ quan Nhà nước hoặc công an. Chúng tôi luôn đồng hành cùng khách hàng từ lúc trình báo, thu thập chứng cứ cho đến khi yêu cầu bồi thường. Với đội ngũ luật sư giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bạn trong mọi giai đoạn tố tụng.

Các dịch vụ hỗ trợ gồm:

• Tư vấn thủ tục trình báo: Hướng dẫn nạn nhân chuẩn bị hồ sơ, lập đơn tố giác tội phạm và thu thập chứng cứ hợp pháp để nộp cho cơ quan công an.

• Đại diện khách hàng làm việc với cơ quan chức năng: Trực tiếp làm việc với công an, ngân hàng, nhà mạng để xác minh vụ việc, ngăn chặn giao dịch gian lận và truy vết thủ phạm.

• Hỗ trợ khởi kiện dân sự: Đại diện khách hàng khởi kiện tại tòa án để yêu cầu bồi thường thiệt hại về tài sản, đồng thời bảo vệ danh dự, uy tín bị xâm phạm do hành vi lừa đảo.

Mạo danh cơ quan Nhà nước, công an để lừa đảo qua điện thoại là thủ đoạn nguy hiểm, gây thiệt hại nặng nề cả về tài sản lẫn tinh thần cho nạn nhân. Việc nhận diện sớm và xử lý đúng cách sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân và người thân. Nếu không may rơi vào tình huống này, hãy liên hệ Luật Ngọc Tín Phát để được luật sư tư vấn và bảo vệ quyền lợi hợp pháp kịp thời.

CÔNG TY LUẬT TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN NGỌC TÍN PHÁT

Trụ sở: Tầng trệt, nhà số 22 Lý Thường Kiệt, Xã Hóc Môn, TP Hồ Chí Minh
Hotline: 0988 599 725 - 0339 773 394
Email: ngoctinphat.law20624@gmail.com
Website: luatngoctinphat.com